تاريخچه
كلمه تراريوم، كلمهاي لاتين است كه از دو قسمت Terra به معني خاك و زمين و -rium به عنوان پسوند مكان تشكيل شده است. بر اين اساس ميتوان اين عبارت را به " نمايشگاه جانداران زميني" ترجمه كرد. به عبارتي ديگر، يك تراريوم جلوههايي از نمونههاي زندگي گياهي يك منطقه يا اقليم را دربرميگيرد.
اين محصول اولين بار توسط يك پزشك جراح انگليسي به نام ناتانيل وارد Nathaniel Ward در سال 1827به شكلي كاملاً تصادفي ساخته شد. در واقع او در مورد پرورش و تغيير و تحول پيلهاي پروانهها كار ميكرد اما متوجه شد كه آلودگي حاصل از كارخانههاي لندن كه نزديك منزل وي بود جلوي رشد آنها را ميگيرد.
دكتر وارد چرخه زندگي پروانهها را در شرايط طبيعي مورد پژوهش قرار داد. به اين شكل كه شفيره پروانه را در يك ظرف مربا گذاشت و سپس مقداري خاك روي درون ظرف ريخت.
بعد از چند هفته دكتر وارد ديد كه يك گياه در خاك درون ظرف روييده است.
اينكه در اين مدت گياه بدون آبياري به رشد خود ادامه داده فكر او را درگير خود كرد. او فهميد هنگامي كه گياه نم را از برگهايش از دست ميدهد اين نم روي ديواره شيشه جمع شده و به شكل آب دوباره به داخل خاك بازگشته و گياه را آبياري ميكند و اين چرخه پايدار باران مانند درون ظرف، بهترين شرايط را براي رشد گياه فراهم ميآورد.
در ادامه او دو تراريوم كوچك تهيه كرد كه در آن سرخس و نوعي گياه از خانواده غلات كاشته بود و آنها را با كشتي به سيدني استراليا فرستاد. در اين سفر كه به مدت هشت ماه به طول انجاميد و با وجود تغييرات زياد دما در دوره سفر گياهان به خوبي رشد كردند و صحيح و سالم به استراليا رسيدند. پس از آن وي دوباره در شرايطي همانند پيشين آنها را به لندن بازگرداند.
روش ساخت تراریوم
وسایل مورد نیازدر ساخت تراریوم :
ظرف:
اندازه ظرفها باید طوری انتخاب شوند که بزرگی آن برای احاطه 2 یا چند گیاه کافی باشد. مثل تنگ ماهی، ظرف شیشه ای شکلات، آکواریوم، ظرفهای شیشه ای مربا یا بطری بزرگ.
برای افراد مبتدی، پیشنهاد می شود که یک ظرف بزرگ و در باز مانند آکواریوم انتخاب شود. کارکردن داخل آن بسیار آسان است و با کسب تجربه شما می توانید از چوبهای بلند و یا بیلچه برای کاشتن گیاهان در ظروفی که دهانه آن کوچک است استفاه کنید.
وسایل مورد نیاز:
هر ظرف تمیز می تواند برای ساختن تراریوم استفاده شود. نیاز اصلی این است که مانع دخول آب شود. در ساخت تراریوم ظروفی را انتخاب کنید که به اندازه کافی برای جا دادن گیاهان بزگ باشند و سرپوش آن طوری باشد که مانع خروج رطوبت گردد. کوزه، بطری، آکواریوم ظرفهائی هستند که بطور معمول مورد استفاده قرار میگیرند. طراحی های دیگر مانند بلوکهای شیشه ای می توانند به دکور منزل زیبائی ببخشند.
ظرف باید شفاف باشد، زیرا ظروف رنگی و یا کدر نور را کاهش می دهند و در رشد گیاه دخالت می کنند.
ظروف می توانند باز یا بسته باشند . گیاهان در ظروف بسته باید رطوبت بالا را بتوانند تحمل کنند. ظرف با درب بزرگ بدون پوشش ممکن است مورد استفاه قرار بگیرد اما احتیاج دارد به آبیاری متناوب برای اینکه رطوبت را حفظ کند. تراریوم های باز خشک هستند و کمتر دچار بیماریها می گردند.
قبل از کاشت ظرف را استرلیزه کنید. آنرا با آب گرم و صابون خوب شستشو دهید. اگر از ظرفهای تمیز شیشه ای تجاری استفاده می کنید اجازه دهید که درب ظرف چندین روز قبل از کاشت باز باشد .
بستر کشت در ساخت تراریوم (باغ شیشه ای)
بستر کشت شامل سه لایه زیر است :
1 - لایه زه کشی ، بهترین مواد برای لایه زه کشی ، پوکه معدنی و یا سنگ ریزه هایی با قطر 1.5_1 سانتیمتر است .
2 - لایه میانی ، برای این لایه از قطعات ذغال با طول حد اکثر 2.5 سانتیمتر و عرض یک سانتیمتر استفاده نمایید . مناسب ترین ارتفاع پنج در صد ارتفاع ظرف مورد نظر می باشد .
3 - لایه فوقانی ، مناسب ترین خاک در این لایه که محل اصلی کشت گیاه است نباید خاکی خیلی حاصلخیز وغنی باشد زیرا در غیر این صورت باعث تسریع رشد گیاهان و از بین رفتن هماهنگی مجموعه می شود . مخلوطی از دو قسمت کمپوست ، یک قسمت تورب و یک قسمت خاک لوم ترکیبی مناسب می باشد .
توجه : کلیه وسایل و مواد مصرفی باید ضد عفونی شده باشند
گیاهان مناسب برای تراریوم ( باغ شیشه ای )
در انتخاب گیاه برای تراریوم ( باغ شیشه ای )باید دقت شود که بین گیاهان از نظر نیاز به آب و نور یک تجانس وسازگاری وجود داشته باشد . گیاهان برگ رنگی جلوه ای خاص به تراریوم ( باغ شیشه ای ) شما می دهند . از بیشتر گیاهان آپارتمانی می توان در تراریوم ( باغ شیشه ای ) استفاده کرد .
اسامی برخی از گیاهان مناسب برای تراریوم :
آکوروس
آسپلنیوم
اسپنیش موس
بگونیا
بگونیا رکس
بنفشه افریقایی
بروملیا
پوتوس
پیرومیا
پیله آ
پرسیاوشان
تایلاندزیا
داوالیا
دراسنا
سرخس
سانسویریا
انواع عشقه
فیتونیا فیکوس پومیلا
گونه ها یی از اریکا
کروتون
کریپتانتوس
لیدو لاریوم
مارانتا
گونههاي تراريوم
با گسترش تراريوم، محصولات ديگري در جهان شكل گرفتند كه نمايانگر جلوههايي ديگر از زنگي جانداران زميني به شمار ميآيند. تراريوم و ويواريوم - Vivarium - هر دو در يك بسته شيشهاي شكل ميگيرند اما بر اساس آنچه در پي ميآيد تفاوتهاي كاملاً اساسي با يكديگر دارند كه متاسفانه گاه به اشتباه در جاي يكديگر نام برده ميشوند. با وجود گوناگوني زندگيهاي جانوري و گياهي، اكنون ميتوان اين محصولات را با قالب سازگار با شكل طبيعي آن به صورت زيرپيكربندي كرد.
1- تراريوم : دربرگيرنده و جلوهگاه عوارض طبيعي و پوشش گياهي زمين.
با توجه به گوناگوني و فراواني گياهان وپوشش گياهي موجود در زمين اين محصول با تمهاي مختلف شكل ميگيرد. دو نمونه بيشتر شناخته شده اين بخش پوشش گياهي كويري - Desertus-و پوشش گياهي گرمسيري - Tropical -هستند.
پوشش گياهي كويري انواع كاكتوس و پوشش گياهي گرمسيري انواع گياهان برگ پهن را در برميگيرد.
2- ويواريوم : دربرگيرنده و جلوهگر زندگي جانوري.
با توجه به گوناگوني و فراواني جانوارن و خزندگان قابل نگهداري در يك محيط بسته اين محصول نيز با تمهاي مختلفي شكل ميگيرد. چهار نمونه بيشتر شناخته شده اين محصول عبارتند از :
الف- آكواريوم Aquarium محيطي كه آبزيان در آن نگهداري ميشوند .
ب- اينسكتاريوم Insectarium محيطي كه حشرات در آن نگهداري ميشوند .
پ - پالوداريوم Paludarium محيطي كه جانوران باتلاقي و معمولاً دوزيست در آن نگهداري ميشود.
ج- ویواریوم Vivarium محیطی که خزندگان و جانورانی از جمله ایگوانا ، دراگون Deragon و ... را در آن نگهداری می کنند .
از ديدگاه رابطه با آب، تراريوم در مقابل آكواريوم - Aqua - به معني آب و پسوند مكاني -rium - جملگي به معني "تماشاگه آبزيان" است و از ديدگاه طبقهبندي ميان جانداران در مقابل ويواريوم - Viva به معني جاندار و پسوند -rium - جملگي به معني "تماشاگه جانداران" قرار ميگيرد.
البته با توجه به اینکه هر جانوری اخلاق و شرایط خاصی را می پسندد ، برای حفظ سلامتیشان باید نیاز هایشان را در طراحی زیستگاهشان لحاظ کنیم .
|